Jak nauczyć dziecko odpowiedzialności?
Odpowiedzialność to wspaniała cecha charakteru. Ludzie, którzy się nią odznaczają, są solidni i słowni. Nie unikają konsekwencji swoich decyzji. A to z kolei sprawia, że podejmują je, kierując się rozsądkiem. Każdy rodzic chciałby, aby jego dziecko było odpowiedzialne. Jak je tego nauczyć?
Na ludzi odpowiedzialnych, czyli rozważnych i roztropnych, zawsze można liczyć. Nie bez przyczyny są filarami każdej grupy czy społeczności. Ludzie o takim charakterze są silni, co ułatwia im stawianie czoła przeciwstawnościom losu. Nie mają oni w zwyczaju chować głowy w piasek. Kiedy chcemy, aby nasza pociecha nauczyła się odpowiedzialności, warto zadać sobie pytanie, czy możemy określić siebie, jako osobę odpowiedzialną.
Rodzice – najważniejszy wzorzec!
Dla każdego malucha pierwszymi nauczycielami są rodzice i opiekunowie. To na nich dziecko wzoruje swoje zachowania. Trudno jest zatem wymagać od nich czegoś, czego nie widzą w swoim otoczeniu. Niestety, ale nie wystarczy dać maluchowi lalki, maskotki czy figurki i kazać się nimi opiekować.
Człowiek odpowiedzialny to ktoś, kto dotrzymuje słowa i nie ma zwyczaju ratować swojej skóry drobnymi czy większymi kłamstwami. To także człowiek, który potrafi zaopiekować się zarówno sobą, jak i innymi. Umie rozwiązywać problemy i nie ma w zwyczaju obwiniać innych za swoje błędy.
Czy odnajdujemy siebie w tym obrazie? Jeśli nie, to zanim zaczniemy uczyć dziecko, popracujmy nad sobą. Dzieci z reguły powielają nasze postawy życiowe. Jeśli chcemy nauczyć je odpowiedzialności, to pierwszym krokiem będzie odpowiedzialność w życiu codziennym, której maluch będzie się uczył, poprzez obserwację naszych zachowań.
Nauka odpowiedzialności a rodzeństwo
Najłatwiej nauka odpowiedzialności przebiega wtedy, gdy dziecko ma rodzeństwo. Odbywa się to niemalże naturalnie. Bliskie więzy, które budzą troskę w dziecku o brata czy siostrę, są tutaj czynnikiem niezwykle pomocnym. W takiej sytuacji nie tylko opieka nad rodzeństwem, ale po prostu wspólne życie, staje się pierwszą lekcją rozwagi i roztropności. Kiedy konsekwencje pewnych zdarzeń i decyzji malucha ponosi również jego rodzeństwo, zaczyna zdawać sobie sprawę z tego, że to, co robi, ma faktyczny wpływ na innych.
Pamiętajmy jednak, że nie można obarczać dziecka obowiązkami ponad jego siły. Zadaniem rodzeństwa nie jest opiekowanie się sobą nawzajem w prawdziwym znaczeniu tego słowa. Małe dziecko nie może być w pełni odpowiedzialne za drugie dziecko. To jest zadanie dla rodziców i opiekunów.
Wpajanie odpowiedzialności dzieciom to również obowiązki, z których muszą się wywiązywać. Może to być sprzątanie pokoju czy pomaganie w domu. Sytuacja, kiedy wszyscy domownicy wypełniają swoje określone zadanie, daje maluchowi świetny przykład. Ważne, aby obowiązki te były dostosowane do możliwości i umiejętności dziecka.
Jak uczyć odpowiedzialności jedynaka?
W przypadku jedynaka nauka odpowiedzialności jest sprawą nieco trudniejszą. I tutaj obok pracy rodziców nad przekazywaniem poprawnych wzorców, z pomocą przychodzą zabawki. Lalki, którymi trzeba się opiekować, maskotki czy figurki ulubionych postaci z bajek, takich jak Świnka Peppa czy Secret Life of Pets, mogą być dla dziecka doskonałym materiałem do nauki odpowiedzialności.
Opieka nad ulubioną zabawką pomoże wykształcać dziecku pozytywne wzorce zachowań, takie jak czułość, chęć pomocy, delikatność i wrażliwość na potrzeby innych, czyli cechy, którymi odznaczają się ludzie odpowiedzialni.
Pupil albo lalki, maskotki i figurki – praktyka odpowiedzialności
Dobrym sposobem rozwijania opiekuńczości i rozwagi dla nieco starszych dzieci, i to nie tylko jedynaków, jest scedowanie na nich opiekę nad domowym pupilem. Jeśli nie mamy warunków na trzymanie zwierzaka, można zdecydować się na alternatywę w postaci robopiesków czy robokotków Teksta albo pokrewnych zabawek interaktywnych, takich jak:
- Żarłoczek Charlie
- Roxy Otul Mnie
Innymi zabawkami, które doskonale mogą sprawdzić się w roli trenera, są maskotki. Większość z nas miało w dzieciństwie swojego ulubionego misia, o którego dbaliśmy i wszędzie ze sobą zabieraliśmy. Taki pluszowy przyjaciel to wspaniały nauczyciel odpowiedzialności.
Nic jednak nie sprawdzi się w tym zadaniu lepiej niż lalki bobasy. Dzieciaki uwielbiają opiekować się takimi maleństwami. A tutaj naprawdę jest w czym wybierać. W zależności od wieku dziecka i jego upodobań można sprawić mu lalkę z serii Julia. Do wyboru mamy m.in.:
Ciekawą propozycją jest również Interaktywna lalka Baby Born, która może dostarczyć dziecku wielu wspaniałych emocji. Niezależnie jednak od tego, na jaką zabawkę się zdecydujemy, nie możemy zapomnieć o tym, aby samemu, na przykładzie życia codziennego i tego, co sobą prezentujemy, uczyć dziecko, czym jest odpowiedzialność. W innym przypadku trudno wymagać od malucha, żeby w ogóle rozumiał, o co w tym wszystkim chodzi. Dzieci bowiem uczą się nie tylko poprzez zabawę, ale również przez obserwację.
Przeczytaj także
