Jak mądrze chwalić dziecko?
Któż nie lubi być chwalony? To pochwały budują naszą pewność siebie. Za ich sprawą decydujemy się podwyższać poprzeczkę i realizować nowe cele. Nie inaczej jest w przypadku dzieci. One, jak nikt inny, są złaknione pochwał. A zdanie najbliższych jest dla nich szczególnie istotne.
Sprawa jednak nie jest taka prosta, bo jak pokazuje doświadczenie, chwalić trzeba umiejętnie i z wyczuciem. Nie każdy sposób aplauzu i uznania przyniesie bowiem to, czego się spodziewamy. Nieszczere pochwały, czy dobór nieodpowiednich słów, może przynieść skutek odwrotny od zamierzonego.
Co daje pochwała?
Pochwała jest dla malucha oznaką akceptacji i docenienia tego, co udało mu się dokonać. Otrzymuje bowiem w ten sposób pozytywny feedback od otoczenia i czuje się nie tylko dostrzeżony przez najbliższych, ale przede wszystkim za sprawą pochwał buduje w sobie poczucie własnej wartości i pewności siebie.
Pochwała jest tak naprawdę nagrodą, która motywuje dziecko do podejmowania kolejnych działań. Żeby jednak tak było, należy wystrzegać się pewnych błędów, które często, całkiem nieświadomie, robimy w trakcie chwalenia.
Oprócz słów uznania i zainteresowania, w przypadku dużych sukcesów, rodzice często obdarowują dzieci dodatkowymi prezentami. Mogą to być zabawki, jakieś drobne kwoty pieniężne lub szczególnie atrakcyjne dla maluchów rozrywki. Tutaj jednak także należy zachować zdrowy rozsądek. Dlaczego? Zaraz wyjaśnimy!
Jak nie chwalić dziecka?
Przede wszystkim nie wolno nam zbywać dziecka utartymi i tak naprawdę nic nieznaczącymi zachwytami. Niestety często ze zmęczenia i natłoku innych obowiązków, nie przykładamy odpowiedniej uwagi do tego, aby docenić swoje dzieci i dać temu odpowiedni wyraz.
Kiedy maluch chwali się nam nowym obrazkiem, czy ułożoną z klocków konstrukcyjnych budowlą lub posprzątanym pokojem, mówimy często – jaki piękny obrazek czy jak ładnie posprzątałeś. A nie o to tak naprawdę chodzi w chwaleniu.
Dzieci wiedzą, kiedy się w coś angażujemy, a kiedy tak nie jest. Zupełnie inaczej zabrzmi pochwała, jeśli naprawdę na chwile się zatrzymamy przy maluchu, obejrzymy efekty jego pracy i dostrzeżemy przede wszystkim trud, jaki włożył w realizację zadania.
Dla dziecka najwspanialszą pochwałą będzie usłyszeć, że podziwiacie go za to, że przykładowo miał siłę posprzątać pokój w taki upał albo że włożył naprawdę dużo pracy i wykazał się olbrzymią kreatywnością przy konstruowaniu tej klockowej budowli. Warto podpytać jak to zrobił i z uznaniem komentować poczynania. Musimy sobie bowiem uświadomić, że dzieci nie łakną pustych pochwał, ale uwagi swoich bliskich i akceptacji.
Co istotne, pochwały należy konstruować w taki sposób, aby były dla malucha w pełni zrozumiałe. Muszą to być jasne komunikaty i nie można przemycać w nich ukrytej nagany typu: widzę, że tym razem udało ci się tego nie zepsuć lub spowodować, że dziecko będzie czuło presję – no to teraz już będziesz robił wspaniałe budowle. Mówiąc tak, możemy sprawić, że maluch nie podejmie już jakiejś czynności w podobnym zakresie z obawy przed tym, że nie wypadnie tak dobrze, jak poprzednim razem. A co z nagrodami?
Nagroda w postaci zabawki – jak to powinno wyglądać?
Kiedy decydujemy się na wprowadzeniu systemu nagradzania dziecka w formie podarowania mu nowej zabawki, musimy jasno określić, w jakiej sytuacji maluch może liczyć na korzyść tego typu. Tutaj pojawia się konieczność określenia tego, co należy do zwykłych obowiązków, które po prostu dziecko musi wykonywać. A za co ewentualnie dostanie coś ekstra. Nie może być tak, że za wszystko, co maluch zrobi, będzie oczekiwał nagrody w postaci zabawki czy pieniędzy.
Coraz częściej popularne staje się płacenie dzieciom za sprzątanie pokoju czy odrabianie lekcji. Jest to błąd, który uczy dzieci interesowności i popadania w złe nawyki. Wpajanie od małego obowiązkowości i tego, że niektóre rzeczy trzeba zrobić po prostu dla siebie samego, tylko mu w przyszłości pomoże. Dziecko powinno zdawać sobie sprawę z tego, że nie wszystko można kupić za pieniądze, a przynajmniej nie powinno być to dla niego normą.
Zabawki czy może wspólna rozrywka?
Inną kwestią jest to, jaki dokładnie wybierzemy system nagradzania dziecka. Zabawki są oczywiście atrakcyjne. Większość maluchów z pewnością ucieszy się, otrzymując nowe klocki konstrukcyjne z ulubionej serii, maskotki, lalki, puzzle czy autka.
Pamiętać należy jednak o tym, że dzieci najbardziej doceniają prezenty w postaci wspólnie spędzonego czasu. Rozrywka w gronie najbliższych jeszcze bardziej umacnia malucha w dążeniu do realizacji zamierzonych celów.
Te dwa systemy nagradzania można idealnie połączyć. Kiedy chcemy dać maluchowi prezent w uznaniu za jego osiągnięcia, można postawić na gry rodzinne i gry planszowe. Są to zabawki, które świetnie nadają się dla całej rodziny i pozwalają na spędzenie wspaniałych chwil w większym gronie. Do najpopularniejszych zabaw obejmujących gry planszowe i zręcznościowe gry rodzinne zaliczyć można:
- Fibber – Kłamczuch
Dobrym pomysłem są też atrakcyjne wyjazdy, do miejsc szczególnie ważnych dla dziecka, ze względu na jego zainteresowania. Może to być zoo, oceanarium, dinopark, czy wyjazd do kina lub lunaparku. Takie coś lepiej jednak zostawić do uczczenia prawdziwych osiągnięć. Pamiętajmy, że przy chwaleniu i nagradzaniu dzieci nie zawsze liczą się efekty. Natomiast zawsze trzeba brać pod uwagę trud, jaki poniosło dziecko, bo to liczy się tutaj o wiele bardziej niż faktyczny sukces.
