Klocki plastikowe konstrukcyjne i ich realna wartość dla rozwoju dziecka. Co na temat tego fenomenu mówią polskie badania?

O tym, że klocki konstrukcyjne wpływają korzystnie na rozwój dzieci, słyszymy często i od dawna. Ale czy istnieją jakieś badania to potwierdzające? Otóż istnieją i są to badania robione w Polsce.

Nikogo w Cobi nie trzeba przekonywać o tym, że plastikowe klocki konstrukcyjne w rękach dzieci to nie tylko powód do doskonałej zabawy, ale i bardzo ważny bodziec do szybkiego rozwoju. Wiemy o tym doskonale, w końcu sami zajmujemy się tym tematem od dawna. Gorzej wygląda to wśród autorów różnego typu artykułów lub poradników, którzy, jeśli nawet odwołują się do jakichś badań, w ogromnej większości przypadków nie wskazują, o jakie badania chodzi i co faktycznie z nich wynika. Pomijanie tak ważnego tematu jest sporym niedopatrzeniem, które niniejszym zamierzamy nadrobić. A wszystko na podstawie jednego z wielu badań traktujących o roli klocków konstrukcyjnych w rozwoju dziecka.

Jak zabawy klockami konstrukcyjnymi wpływają na rozwój prostych wyobrażeń ruchu?

Dr hab. prof. UR Wojciech Walat, kierownik Zakładu Dydaktyki Ogólnej i Systemów Edukacji Uniwersytetu Rzeszowskiego oraz Pracowni Lifelong Learning na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym tejże uczelni, jest autorem badań, których przebieg i wyniki przedstawione zostały w publikacji „Rola zabaw konstrukcyjnych w rozwijaniu wyobraźni technicznej-kinetycznej dzieci w wieku przedszkolnym – sprawozdanie z badań wstępnych” (2011). Badania te dotyczyły dwóch bardzo ważnych zagadnień, jakimi są:

1. Wpływ zabaw konstrukcyjnych na rozwój prostych wyobrażeń ruchu
2. Wpływ zabaw konstrukcyjnych na rozwój złożonych wyobrażeń ruchu

W badaniach wzięły udział dzieci w wieku od 4 do 6 lat (23 dziewczynki i 37 chłopców), wykonujące proste zadania pod okiem przedszkolnego wychowawcy. Do badań dołączyli również rodzice, wypełniając dość szczegółowe ankiety dotyczące preferowanych sposobów zabawy ich dzieci oraz ilości i rodzaju posiadanych przez nie zabawek.

Zestaw Lotnisko Jett + Donnie 510 kl. Super Wings

W pierwszym etapie dzieci miały za zadanie dorysowywać brakujące elementy rysunku, odwzorowując ruchy proste, z czym – zdaniem prowadzącego badania – poradziły sobie dobrze. Jak czytamy we wspomnianej publikacji: Niewątpliwie znaczący wpływ na uzyskanie takich wyników wywarły zabawy konstrukcyjne, w których dzieci uczestniczą zarówno w przedszkolu, jak i w domu. Świadczą o tym wyniki badań uzyskane z przeprowadzonych wśród rodziców ankiet. Jak wynika z zebranych materiałów, każde dziecko posiada w domu co najmniej jeden rodzaj klocków, niektóre dzieci mają dwa i więcej rodzajów. I dalej: Wnioskując na podstawie uzyskanych wyników badań, można stwierdzić, że zabawy dzieci z wykorzystaniem klocków towarzyszą im niemal na co dzień, i to zarówno w przedszkolu, jak i w domu. Są one dla dzieci cennym doświadczeniem w procesie ich rozwoju.

W jaki sposób zabawa klockami konstrukcyjnymi wpływa na rozwój złożonych wyobrażeń ruchu?

Kolejny etap badań był bardziej wymagający i dotyczył złożonych wyobrażeń ruchu. Badania te miały ocenić wpływ udziału dzieci w zabawach konstrukcyjnych na sposób wyrażania przez nie ruchów złożonych na przykładzie rysunków. Tu wyniki okazały się jeszcze ciekawsze. Ku zaskoczeniu autora badania okazało się, że większe problemy z realizacją postawionego przed nimi zadania miały dzieci starsze. Wniosek ten bardzo szybko połączony został z uzyskanymi na podstawie wypełnianych przez rodziców ankiet informacjami oraz obserwacjami opiekunów przedszkolnych. Wynikało z nich, sześciolatki mające pewne problemy z rysunkami spędzają mniej czasu na zabawie z klockami konstrukcyjnymi niż ich o rok młodsi koledzy i koleżanki. Nasuwa się stąd wniosek – pisze prof. Walat – że należy jeszcze częściej i przez dłuższy czas organizować zabawy konstrukcyjne z dziećmi, aby rozwijać ich wyobraźnię kinetyczną.

Jakie wnioski płyną z badań nad efektami zabaw plastikowymi klockami konstrukcyjnymi u dzieci?

Omawiane badanie oraz powstałe na jego podstawie opracowanie przemawia wyraźnie za plastikowymi klockami konstrukcyjnymi, jako za doskonałym sposobem na właściwy, zrównoważony rozwój dziecka, wykluczający jakiekolwiek pauzy rozwojowe. Jak podsumowuje to prof. Walat: Proponowana przeze mnie oferta edukacyjna (zestaw zabaw konstrukcyjnych) sprzyja rozwijaniu u dzieci ruchów prostych i złożonych. Zaproponowane zabawy zmobilizowały je do działania, pobudziły ich aktywność twórczą.

Na wiejskiej farmie

Dla nas wnioski te nie są żadnym zaskoczeniem, w końcu od lat pracujemy nad tym, aby dzieci na całym świecie miały możliwość rozwoju przez prawdziwą, przynoszącą radość zabawę.