Przełącznik segmentów2

Historia z COBI. Legendarna bitwa nad Bzurą, czyli największa polska kontrofensywa z września 1939 roku

09.09.2025
7 minut czytania
Historia z COBI. Legendarna bitwa nad Bzurą, czyli największa polska kontrofensywa z września 1939 roku

We wrześniu 1939 roku losy Rzeczypospolitej dość szybko okazały się być przesądzone. Niemieckie armie pancerne wcięły się w głąb polskiego terytorium, przeprowadzając błyskawiczną ofensywę. W chaosie, nad którym nikt już nie panował, generał Tadeusz Kutrzeba podjął jedną z najodważniejszych decyzji w historii polskiej wojskowości. Zamiast odwrotu, nakazał swoim oddziałom uderzyć prosto w serce niemieckiego natarcia. I tak u brzegów rzeki Bzury rozpoczyna się największa polska kontrofensywa września ‘39. Zobaczcie, jak wyglądało bohaterstwo polskich żołnierzy i jakie maszyny wojenne z tamtych dni możecie odtworzyć z klocków COBI.

Bitwa nad Bzurą z września 1939 roku. Tło historyczne i uczestnicy tych zaciętych walk

Jest 9 września 1939 roku i Polska od ponad tygodnia broni się przed przeważającymi siłami wroga w czymś, co w przyszłości zyska nazwę Kampanii Wrześniowej. Niemiecki plan ataku o kryptonimie „Fall Weiss” przewiduje potężne, pancerne uderzenia z trzech stron – z północy, zachodu i południa. Dowództwo polskie z trudem próbuje zreorganizować swoje siły w czasie, gdy niemiecka 8. Armia dowodzona przez generała Johannesa Blaskowitza posuwa się szybko na Warszawę. Na jej drodze pozostają już tylko resztki polskich sił. W tej krytycznej sytuacji, dowodzący Armią „Poznań” generał Tadeusz Kutrzeba dostrzega szansę niewidoczną dla pozostałych dowódców – zauważa lukę taktyczną w niemieckim zgrupowaniu. Widzi wyraźnie, że lewe skrzydło 8. Armii pozostało odsłonięte i nie jest dostatecznie chronione. Decyzja Kutrzeby jest błyskawiczna. Razem z Armią „Pomorze” rzuca swoje siły do pozornie szaleńczego, a faktycznie strategicznego ataku, którego celem jest uderzenie na flankę wroga. W ten sposób chce odciążyć atakowaną Warszawę i dać polskim oddziałom czas na przegrupowanie w stolicy. Tak rozpoczyna się Bitwa nad Bzurą – jeden z symboli polskiego września.

Niemieckie wojska pancerne we wrześniu 1939 roku składały się głównie z lekkich czołgów PzKpfw I uzbrojonych jedynie w karabiny maszynowe. Mimo iż w tamtym momencie były już uznawane za przestarzałe, maszyny te w połączeniu z nową taktyką blitzkriegu okazały się zaskakująco skuteczne. Pokazuje to, że sukces Niemców nie opierał się wyłącznie na przewadze technologicznej, ale również na wykorzystaniu nowatorskiej taktyki walki.

Przebieg wydarzeń prowadzących do kapitulacji lub przedarcia się do Warszawy. Bitwa nad Bzurą i niemiecki odwet

Bitwa nad Bzurą rozgrywała się na przestrzeni kilkunastu dni, będąc świadectwem zaciętości, męstwa, ale też ogromnej dysproporcji sił.

Początek kontrofensywy (9-12 września)

Pierwsze uderzenie Armii „Poznań” na niemiecką 8. Armię w rejonie Łowicza i Piątku było dla Niemców totalnym zaskoczeniem. Polscy żołnierze – przy wsparciu kawalerii i nielicznych, ale skutecznych czołgów 7TP – z impetem poszli do ataku. Pod ich uderzeniem niemieckie oddziały w panice zaczęły się wycofywać. Nasze oddziały parły zawzięcie na wschód i południe, odzyskując tereny i biorąc do niewoli setki niemieckich żołnierzy.

Niemiecki odwet (13-16 września)

Nie mogąc zignorować tak poważnego zagrożenia, Niemcy rzucają do walki wszystkie rezerwy, jakimi wówczas dysponowali. Nad Bzurę sprowadzają dodatkowe dywizje pancerne i piechotę, przede wszystkim jednak do akcji wkracza potężna już wówczas Luftwaffe. Niemieckie myśliwce Messerschmitt Bf 109 i bombowce nurkujące Junkers Ju 87 „Stuka” przeprowadzają masowe ataki na polskie kolumny, niszcząc mosty, szlaki zaopatrzenia i pozycje obronne. Pozbawiona osłony powietrznej i artylerii przeciwlotniczej Armia „Poznań” znajduje się w niezwykle trudnej sytuacji.

Kapitulacja i przebicie na Warszawę (17-22 września)

Będąc osaczonymi z trzech stron, otoczone z powietrza i lądu, polskie oddziały podejmują próbę przebicia się przez niemiecki pierścień oblężenia w kierunku Warszawy i Puszczy Kampinoskiej. Walki tam toczą się do ostatniego naboju. Jednocześnie nieosłonięte pozycje polskie są nieustannie bombardowane przez niemieckie lotnictwo. Bitwa nad Bzurą kończy się 22 września 1939 roku, kiedy to resztki wojsk polskich kapitulują lub przedzierają się w stronę stolicy, aby wzmocnić jej obronę.

Chociaż polskie lotnictwo było znacznie słabsze od niemieckiego, podczas bitwy nad Bzurą nasi piloci (m.in. dzięki PZL.23 „Karaś”) zdołali zadać przeciwnikowi odczuwalne straty. Lotnictwo Armii „Poznań” i „Pomorze” prowadziło w czasie bitwy intensywne ataki na niemieckie kolumny zmotoryzowane, niszcząc sprzęt i siejąc chaos w ich szeregach.

Bitwa nad Bzurą według COBI. Odtwórz legendarną polską kontrofensywę z naszymi modelami

Mimo iż bitwę nad Bzurą należy uznać za militarną porażkę, jej znaczenie dla polskiej historii jest nie do przecenienia. Była to nie tylko największa polska kontrofensywa z września 1939 roku, ale i kolejny dowodów na to, że polska armia potrafi walczyć ze znacznie silniejszym wrogiem w sposób godny uwiecznienia.

Polski lekki czołg 7TP

Dziś jednym ze sposobów uwiecznienia bitwy nad Bzurą są modele COBI i pasjonaci, którzy z ich pomocą odtwarzają jej przebieg. W kolekcji COBI znajdziecie modele idealnie nadające się do stworzenia własnej dioramy, a przy odtworzeniu omawianej bitwy warto sięgnąć po modele:

  • 23 „Karaś” – polski lekki bombowiec i samolot rozpoznawczy, odgrywający ważną rolę w całej Kampanii Wrześniowej;
  • 7TP – polski czołg lekki, który mimo niewielkiej liczby pokazał swoją siłę w prowadzonych starciach. Zestaw Panzer I vs 7TP doskonale oddaje scenerię walk nad Bzurą;
  • Tankietka TK-3 – legendarna polska tankietka rozpoznania i wsparcia piechoty, marzenie każdego fana militariów;
  • PzKpfw I – lekki czołg niemiecki, który stanowił trzon sił pancernych atakujących Polskę we wrześniu 1939 roku;
  • PzKpfw II – kolejny niemiecki czołg lekki, który w wrześniu ‘39 używany był głównie do wsparcia piechoty i zwiadu;
  • Junkers Ju 87 B-2 „Stuka” – niemiecki bombowiec nurkujący, działający w drugiej fazie bitwy nad Bzurą;
  • Messerschmitt Bf 109 – niemiecki myśliwiec zapewniający bombowcom osłonę i ogólną dominację w powietrzu niemieckiej armii.

Oczywiście, jeśli chodzi o samolot Messerschmitt Bf 109 wersji G oraz czołg PzKpfw IV Ausf. G, to były one produkowane już w późniejszym czasie. W bitwie nad Bzurą brały udział ich wcześniejsze warianty, czyli Messerschmitt BF w wersji B, C, D i E – miały słabsze silniki, a na ich kadłubach brakowało charakterystycznych, aerodynamicznych „garbów” (znaków rozpoznawczych późniejszych „Gustavów”) oraz Panzer IV wersji A, B i C.

Bitwa nad Bzurą jest dziś dla nas lekcją heroizmu i zaciętej walki. To historia, którą możecie odtworzyć, budując modele COBI, stanowiące doskonały pomost pomiędzy przeszłością a teraźniejszością. Dzięki nim nie tylko poznacie fakty, ale i poczujecie dramatyzm tamtych wydarzeń. Dajcie znać w komentarzach, które z detali przedstawionych tu modeli szczególnie Was interesują. Jakie inne bitwy z września 1939 roku chcielibyście zobaczyć w naszym cyklu?

Najnowsze
  • Kalendarz premier na grudzień '25 Kalendarz premier na grudzień '25
    Przesyłamy zestawienie nadchodzących premier zestawów konstrukcyjnych COBI. Wśród nowości znajdują się zarówno kontynuacje popularnych serii, jak i zupełnie nowe modele, które trafią do sprzedaży w najbliższych tygodniach. Zachęcamy do zapoznania się z pełną listą i materiałami produktowymi.
    8 minut czytania
    Więcej
  • Klocki COBI jako idealny prezent na Święta/pod Choinkę Klocki COBI jako idealny prezent na Święta/pod Choinkę
    Zbliżające się święta Bożego Narodzenia to idealny moment, aby pomyśleć o wyjątkowych prezentach dla bliskich. Klocki konstrukcyjne COBI to propozycja, która doskonale sprawdzi się pod choinką – niezależnie od tego, czy obdarowujemy dziecko, nastolatka czy dorosłego kolekcjonera. Polska marka z ponad 35-letnią tradycją oferuje szeroką gamę zestawów, które łączą wysoką jakość wykonania z wartością edukacyjną i rozrywkową.
    8 minut czytania
    Więcej
  • TOP7, czyli najlepsze pomysły na prezent na Mikołajki dla dzieci od COBI TOP7, czyli najlepsze pomysły na prezent na Mikołajki dla dzieci od COBI
    Wybieranie prezentu na Mikołajki to niemałe wyzwanie dla rodziców czy dziadków. Jednak uśmiechnięta twarz dziecka rozpakowującego upominek i prawdziwa radość płynąca z zabawy nim, wynagradza ten „trud”.
    7 minut czytania
    Więcej