Historia z COBI. Bitwa o Berlin 1945 r., czyli ostatnie wielkie starcie w Europie

Rozgrywająca się na wiosnę 1945 roku bitwa o Berlin była ostatnim mocnym aktem II wojny światowej na froncie europejskim. Stanowiła kończący cios dla okrążonych Niemców, zadany im przez Armię Czerwoną działającą przy wsparciu Ludowego Wojska Polskiego. Operacja ta miała ogromne znaczenie strategiczne, ale bardziej chyba nawet symboliczne, kładąc kres najmroczniejszym czasom w dziejach ludzkości. W jaki sposób bitwa ta przebiegała? Które z legendarnych maszyn wojennych, odtworzone w postaci modeli COBI, brały udział w tym historycznym starciu?

Bitwa o Berlin z 1945 roku. Przebieg wydarzeń i szczegóły starcia

Wiosną 1945 roku losy III Rzeszy były już nieodwołalnie przesądzone. Berlin, stolica ogarniętych szaleństwem nazizmu Niemiec, został zamieniony w „ostatni bastion” broniony wbrew faktom i logice, za to nieraz ze zdumiewającym wprost fanatyzmem. Od wschodu miasto stało się celem potężnego uderzenia sił Armii Czerwonej i Ludowego Wojska Polskiego, które po sukcesach Operacji Wisła-Odra oraz Operacji Pomorskiej dotarły do linii Odry i Nysy Łużyckiej. Równocześnie od zachodu posuwali się alianci, prąc cały czas w głąb Niemiec.

Uczestnicy bitwy

Operacja Berlińska – w historiografii radzieckiej i rosyjskiej znana jako Berlińska Strategiczna Operacja Ofensywna – rozpoczęta się w kwietniu 1945 roku, będąc ostatecznym celem Armii Czerwonej na froncie zachodnim. Jej znaczenie było ogromne, ponieważ zdobycie stolicy wroga oznaczało polityczny i symboliczny koniec wojny w Europie. Na czele radzieckiego natarcia stanęli więc wybrani przez Stalina marszałkowie:

• Gieorgij Żukow – dowódca Frontu Białoruskiego,
• Iwan Koniew – dowodzący Frontem Ukraińskim.

W składzie sił szturmujących Berlin znalazły się jednostki 1. Armii Wojska Polskiego.

Po stronie niemieckiej obronę prowadziły resztki regularnej armii (Wehrmachtu i Waffen-SS) oraz desperacko mobilizowane oddziały Volkssturmu oraz Hitlerjugend.

W trakcie ofensywy berlińskiej toczył się nieformalny, ale intensywny wyścig pomiędzy Armią Czerwoną a zachodnimi aliantami (Amerykanami i Brytyjczykami) o to, kto jako pierwszy zdobędzie Berlin. Ostatecznie to Stalin dał zielone światło dla radzieckiej ofensywy, a alianci zatrzymali się na linii Łaby, zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami dotyczącymi stref okupacyjnych.

Przebieg wydarzeń

Wielka ofensywa na Berlin rozpoczęła się 16 kwietnia 1945 roku. Radzieckie wojska przypuściły szturm na silnie umocnione pozycje niemieckie na linii Odry i Nysy, w tym na osławione Wzgórza Seelow. Na podejściu do Berlina miały miejsce niezwykle krwawe i intensywne walki, które, choć kosztowały Armię Czerwoną wiele ofiar, ostatecznie otworzyły jej drogę do Berlina.

Szybki postęp radzieckich jednostek, szczególnie od południa, prędko doprowadził do okrążenia miasta. Do 25 kwietnia stolica Niemiec została całkowicie odcięta od reszty sił niemieckich. Powstał gigantyczny kocioł, w którym uwięzionych zostało około 300 000 niemieckich żołnierzy wraz z członkami wspomnianych wyżej formacji obronnych. Od tego momentu rozpoczęły się trwające tygodniami brutalne walki w samym mieście. Berlin stał się areną zaciętych walk ulicznych, prowadzonych o każdy dom i o każde piętro. Radzieckie czołgi i artyleria okazały się szybko jednymi z najważniejszych elementów przełamywania niemieckiego oporu, ale i obrońcy, mimo prawdziwie beznadziejnej sytuacji, potrafili stawić im skuteczny opór, wykorzystując w tym celu każdą ruinę. Najcięższe starcia podczas bitwy o Berlin toczyły się o symboliczne i strategiczne punkty na mapie miasta, takie jak Kancelaria Rzeszy czy budynek Reichstagu.

Zakończenie

W obliczu nieuchronnej klęski, 30 kwietnia 1945 roku Adolf Hitler – we wciąż nie do końca jasnych okolicznościach – najprawdopodobniej popełnił samobójstwo w swoim bunkrze pod Kancelarią Rzeszy. Dla Niemców oznaczało to faktyczny koniec toczonej 6 rok, napastniczej wojny.

Straty w bitwie o Berlin. Wartość historyczna starcia

Po śmierci Hitlera i załamaniu się obrony, 2 maja 1945 roku dowódca garnizonu berlińskiego, generał Helmuth Weidling, podpisał bezwarunkową kapitulację miasta. Walki w Berlinie ustały.

Bitwa o Berlin okazała się operacją niezwykle wprost krwawą. Szacuje się, że straty po obu stronach były ogromne, sięgające setek tysięcy zabitych, rannych i zaginionych. Miasto zostało niemal doszczętnie zniszczone, wiele historycznych budynków legło w gruzach. Jednak zdobycie Berlina miało ogromne znaczenie dla losów wojny, oznaczało bowiem ostateczny upadek III Rzeszy i bezwarunkową kapitulację Niemiec. Kapitulacja na nastąpiła kilka dni później – 8/9 maja 1945 roku, kończąc II wojnę światową w Europie.

Bitwa o Berlin stała się symbolicznym i faktycznym końcem najstraszliwszego konfliktu w historii ludzkości. Do dziś stanowi lekcję o konsekwencjach niemieckiego totalitaryzmu, snach o potędze i dążeniu do podboju. Wynik jej ukształtował powojenny porządek świata, dając wstęp od kolejnych wydarzeń – w tym i Zimnej Wojny. Wydarzenie to jest ważnym elementem pamięci zbiorowej, przypominającym o poświęceniu i śmierci milionów ludzi, a więc i o cenie, jaką niektóre kraje (zwłaszcza Polska) po raz kolejny zapłaciły za swoją wolność.

Podniesienie radzieckiej flagi nad gmachem Reichstagu stało się jednym z najlepiej rozpoznawalnych zdjęć II wojny światowej. Istnieje jednak kilka wersji tego zdjęcia i związane z nim kontrowersje, ponieważ pierwotna fotografia została „poprawiona” w celu usunięcia zegarków z nadgarstków radzieckich żołnierzy. Zabieg ten miał ukryć dokonywane przez nich powszechnie grabieże.

Bitwa o Berlin wpłynęła także na dalszy rozwój strategiczny i taktyczny, pokazując, jak wyglądać będzie nowoczesna wojna w środowisku miejskim.

Bitwa o Berlin według COBI. Modele powiązane z tym wydarzeniem

Wśród naszych modeli COBI znajdziecie wiele maszyn odgrywających ważną rolę w szturmie na Berlin oraz w jego obronie. Przy odtworzeniu przebiegu bitwy i zrozumieniu, jak działała ówczesna technika wojskowa, pomocne będą modele:

• T-34/76 – ten model radzieckiego czołgu średniego reprezentuje wcześniejszą, ale wciąż obecną w końcowych walkach wersję czołgu T-34;
• T-34/85 – czyli główny radziecki czołg średni, symbol zwycięstwa Armii Czerwonej. W bitwie o Berlin wszechobecny, a jego model COBI pozwala odtworzyć kluczową rolę tego pojazdu w walkach ulicznych;
• IS-2 – to radziecki czołg ciężki, którego potężne działo 122 mm okazało się doskonałe do niszczenia niemieckich umocnień i bunkrów w gęstej zabudowie miejskiej. Model COBI wiernie oddaje jego imponującą sylwetkę;
• PzKpfw V Panther Ausf. A – przez jednych podziwiany, przez innych uważany za najgorszy czołg II wojny światowej. Niewątpliwie jednak stawiał zacięty opór w obronie Berlina. Jego model COBI stanowi świetny przykład niemieckiej inżynierii;
• Ilyushin Il-2 1943 – radziecki samolot szturmowy, znany jako „latający czołg”. Podczas natarcia na Berlin jego rola we wsparciu piechoty i czołgów była nieoceniona.

Wszystkie nasze modele oferują Wam nie tylko satysfakcję z ich składania, ale także poważną wartość edukacyjną. Pomagają w nauce historii, umożliwiając wizualne zrozumienie, jak działała technologia wojskowa w czasie II wojny światowej. Przede wszystkim jednak sprawiają wielką frajdę swoim posiadaczom. Kolekcjonerów zachęcamy do wykorzystania produktów COBI do stworzenia własnej dioramy bitwy o Berlin, która stanie się wyrazem ich historyczno-militarnej pasji.