Czołg Cromwell, znany również jako A27M Cromwell, to jedno z ikonicznych osiągnięć brytyjskiej inżynierii wojskowej czasów II wojny światowej. Jego rola na polach bitewnych Europy nie tylko zmieniła oblicze współczesnej wojny pancernej, ale także przyczyniła się do kształtowania strategii wojskowych, które miały decydujące znaczenie dla losów konfliktu. Nazwany na cześć jednej z najbardziej kontrowersyjnych postaci angielskiej historii, Olivera Cromwella, czołg ten był symbolem siły, szybkości oraz innowacyjności. Zasłużenie zyskał miano maszyny, która nie tylko wspierała działania zbrojne, ale i wyznaczała nowe standardy w projektowaniu pojazdów pancernych.

Cromwell – ikona brytyjskiej siły i innowacji

Czołg Cromwell został zaprojektowany w połowie lat 40. XX wieku przez firmę Leyland Motors Ltd na zlecenie brytyjskich sił zbrojnych. Jego produkcja ruszyła w 1943 roku, a jego głównym zadaniem było wsparcie piechoty oraz przeciwdziałanie pojazdom pancernym przeciwnika.

Cromwell zasłynął przede wszystkim podczas działań polskiej 1. Dywizji Pancernej pod dowództwem generała Stanisława Maczka, szczególnie podczas bitwy o Falaise, gdzie jego zdolności manewrowe i szybkość okazały się kluczowe w pokonaniu niemieckich sił. Wykorzystanie Cromwella w tych operacjach zapewniło mu miejsce w historii jako maszyny, która znacząco przyczyniła się do sukcesów aliantów.

Projektowanie i produkcja

Proces projektowania Cromwella był odpowiedzią na rosnące potrzeby brytyjskiej armii w zakresie szybkich i dobrze uzbrojonych czołgów. Podstawą dla Cromwella były doświadczenia zdobyte podczas tworzenia wcześniejszych modeli czołgów, takich jak Crusader, pozwalając na znaczne udoskonalenie projektu. Cromwell wyróżniał się przede wszystkim:

• wysoką mobilnością dzięki zastosowaniu silnika Rolls-Royce Meteor,
• lepszą ochroną dzięki zastosowaniu skuteczniejszego pancerza,
• większą siłą ognia za sprawą armaty 75 mm.

Dane techniczne

Czołg Cromwell był napędzany przez potężny, 12-cylindrowy silnik benzynowy Rolls-Royce Meteor o mocy 600 koni mechanicznych. Pozwalało to osiągnąć prędkość maksymalną do 64 km/h, czyniąc go jednym z najszybszych czołgów swojej ery.

• Załoga – 5 osób
• Masa – ok. 28 t
• Długość – 6,42 m
• Wysokość – 2,51 m
• Szerokość – 3,05 m

Wpływ na działa wojenne

Cromwell był aktywnie wykorzystywany na różnych frontach II wojny światowej, od Normandii po operacje w Niemczech. Jego wpływ na działa wojenne był wielowymiarowy, nie tylko ze względu na swój bezpośredni wkład w walkę, ale także jako środek do testowania nowych taktyk oraz strategii z wykorzystaniem szybkich jednostek pancernych. Czołg ten wyróżniał się szczególnie w operacjach, gdzie szybkość i zdolność manewrowania odgrywały bardzo ważne role, decydując tym samym o przełamaniu linii obronnych przeciwnika.

Modele czołgu

Przez lata produkcji Cromwell przeszedł różne modyfikacje, które miały na celu poprawę jego efektywności w różnorodnych warunkach bojowych. Wyróżnić można kilka głównych wersji tego czołgu, w tym:

• Cromwell I – maszyna różniąca się od Centaura I tylko silnikiem.
• Cromwell II – eksperymentalna wersja Cromwell I, wyposażona w szersze gąsienice i pozbawiona karabinu maszynowego w kadłubie, ostatecznie nie została wprowadzona do produkcji seryjnej.
• Cromwell III – zmodyfikowany Cromwell I.
• Cromwell IV – najbardziej masowo produkowany model liczący 1935 maszyn.
• Cromwell V – pierwsza wersja, którą budowano oryginalnie z armatą 75 mm.
• Cromwell VI – model wyposażony w haubicę 95 mm.
• Cromwell VII – zmodernizowana wersja Cromwella IV/V, z dodatkowym opancerzeniem oraz ulepszoną armatą. Cromwell VII miał również ulepszenia w układzie zawieszenia, co zwiększało jego mobilność na trudnym terenie.

Czołg Cromwell w wersji klockowej od COBI

Obecnie entuzjaści historii militarniej i modelarstwa mogą cieszyć się własnym modelem Czołgu Cromwell dzięki produktom firmy COBI. Ten model klockowy nie tylko wiernie oddaje konstrukcję oraz wygląd oryginalnego czołgu, ale także oferuje fascynującą możliwość zgłębienia jego historii przez proces budowania. Model zawiera wszystkie charakterystyczne elementy prawdziwego Cromwella, czyniąc go atrakcyjnym zarówno dla młodszych, jak i starszych miłośników historii czy techniki. W ofercie Cobi dostępne są:

• Cromwell Mk.IV – skala 1:35, liczba elementów 544.
• Cromwell Mk.IV – skala 1:72, liczba elementów 110.